Corry Blok-Plas
Sinds een jaar of acht wordt in november “Urk in Wintersferen” georganiseerd door de Stichting Urk Promotie. Gedurende twee dagen wordt in het oudste deel van Urk de sfeer van vroeger gecreëerd. Met hulp van meer dan 150 vrijwilligers wordt veel werk verricht om het oude Urk te doen herleven. Zij figureren in rollenspelen om het thema uit te beelden, uiteraard in Urker dracht en met behulp van allerlei attributen van vroeger. Ook worden er oude ambachten beoefend, zoals o.a. visroken en nettenboeten.
Een rookkast op hout.
25 en 26 november jl. was het weer zover, na een pauze van 3 jaren. In 2019 werd het evenement afgelast in verband met het noodlottige ongeluk met de UK 165, gevolgd door de coronajaren 2020 en 2021, waarin “Urk in Wintersferen” evenmin kon doorgaan. Daarom had iedereen er misschien dit jaar extra veel zin in, en het weer werkte zeker mee.
Er hing dus een feestelijke sfeer op Urk, en gedurende de twee dagen zijn er zo’n tienduizend bezoekers geweest, naast veel Urkers, vele vreemden, mensen “van de wal” zoals ze op Urk zeggen.
De “7 plagen”, het thema dit jaar, komen voort uit de aanleg van de Afsluitdijk en de daaropvolgende drooglegging van de Noordoostpolder. Zo werd Urk in de jaren dertig en veertig geteisterd door de komst van enorm veel muggen, gevolgd door vele spinnen en vogels, kleurde het water rond Urk enige tijd groen door een vettige laag algen, die ook nog enorm stonk, en kende de zomer van 1941 een lange droge periode. Hierdoor werd drinkwater schaars, omdat Urk nog geen waterleiding had en afhankelijk was van regenwater. Toen de Noordoostpolder ingepolderd was, en het land droogviel, werd Urk bedolven onder grote stofwolken, waardoor huizen en straten zilvergrijs kleurden. Hierna werd het riet, dat op het land groeide in brand gestoken, en kreeg Urk de rookwolken over zich heen. Nog weer later, toen in de nieuwe polder gewassen groeiden, werd Urk in de winter overvallen door ongedierte, ratten en muizen, die op het kale land geen voedsel meer vonden.
Het waren dus zware tijden voor de Urker bevolking, maar zij sloegen zich er blijmoedig doorheen, en dat was tijdens de “Wintersferen” te zien. Iedereen was vrolijk en voor de bezoekers viel er veel te beleven en te genieten. Ook aan de inwendige mens was gedacht. Zo was er koffie met koek, “poeiermelk” (Urkers voor chocolademelk) met slagroom, bruine bonensoep, poffertjes, en natuurlijk veel vis te koop. Overal stonden op petroleumstelletjes pannetjes met bruine bonensoep te pruttelen en werd op houtkachels vis gebakken. De foto’s getuigen ervan.
Rechts de bekende "halve" Urker, Reier Klein.
Nu maar hopen dat er nog vele edities van “Urk in Wintersferen” volgen, zodat dit een jaarlijks terugkerend feest in het oude Zuiderzeegebied zal zijn.
foto': door auteur