Corry Blok-Plas
Wieringen, Urk, Schokland, Marken en Pampus waren de oorspronkelijke eilanden in de Zuiderzee. Alleen Pampus kan men nog een eiland noemen. De eilanden van de Waddenzee laat ik hier verder buiten beschouwing.
In 1924 kwam een einde aan het eilandbestaan van Wieringen door het afsluiten van het Amsteldiep en Ulkediep.
In 1939 volgde Urk toen het door de aanleg van de Noordoostpolder met het land werd verbonden. Pas in 1948 kwam er een wegverbinding naar Urk tot stand. Tot die tijd waren er alleen bootverbindingen. Ook lang na 1948 was de veerbootverbinding met Enkhuizen nog erg belangrijk.
Schokland werd in 1942 omringd door de Noordoostpolder. Er woonden toen al geen gezinnen meer in verband met het grote overstromingsgevaar.
Marken werd in 1957 door een dijk met het land verbonden maar is verder nog helemaal omringd door water. Het is dus in feite een schiereiland.
Pampus is een geval apart. Het is een forteiland en aangelegd als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het is nooit een woongemeenschap geweest maar het is nog steeds een eiland.
bron foto Pampus: Google Earth.
Tot zover de zogenaamde "oude" eilanden waarvan er vier als eiland verdwenen. Voor eilandliefhebbers gloort er echter hoop aan de horizon!
Zo is rond 2004 het vogeleiland De Kreupel verrezen uit het IJsselmeer op zo'n 5 km voor de kust van Andijk. Het is een natuurgebied en wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Het is niet voor bewoning bedoeld maar er is wel een haventje aangelegd, waar boten voor een bezoek kunnen aanmeren.
bron foto's de Kreupel: Google Earth
En nu is zelfs een begin gemaakt met de aanleg van de zogenaamde Marker Wadden, een kleine "archipel" van vijf eilandjes in het Markermeer. Onder leiding van de Vereninging Natuurmonumenten is gestart met de aanleg van het eerste eiland dat aan het einde van dit jaar boven water zal opstijgen. De overige zullen in de toekomst volgen.
Na de aanleg van de Dijk Enkhuizen- Lelystad is het leven bijna verdwenen uit het Markermeer. Men hoopt dat door de aanleg van de natuureilandjes de visstand weer te verbeteren en daarmee ook de terugkeer van de watervogels te bewerkstelligen. Naast de aanleg van de eilanden gaat men een grote diepe geul graven in het Markermeer, waarin het vuile slib moet neerdalen. Dit slib, dat de oorzaak is van het verdwijnen van het leven, zal dan beter verzameld en verwijderd kunnen worden.
Zo zullen er toch weer eilanden ontstaan in het oude Zuiderzeegebied en al zijn ze dan niet bedoeld voor bewoning, ze zullen toch hun nut hebben. Misschien kunnen ze in de toekomst ook voor recreatieve doeleinden worden gebruikt.
bron: NRC 12-05-2016, Wikipedia.