Vincent Erdin
In juli was er een bijeenkomst in het Veilingmuseum in Broek op Langedijk. Altijd leuk om eens in groepsverband naar een museum te gaan. De geschiedenis van de veiling werd uit de doeken gedaan, de vaartocht in het duizendeilandenrijk verliep onder gunstige weersomstandigheden.
De veiling voor de museumbezoekers gaf een kleine inkijk waar je op moet letten en wat raadzaam is om je slag te slaan.
Maar al vaar je door het eilandenrijk heen dan nog heb je eigenlijk nauwelijks een idee waarom het gebied zo is genoemd, totdat je de foto uit de collectie van het Zuiderzeemuseum ziet. Het veilinggebouw goed herkenbaar en daaromheen de vele vaarsloten en smalle akkers. Tijdens de vaartocht werd wel uit de doeken gedaan dat de kavels soms steeds kleiner werden door afkalving en de oevers nauwelijks beschermd worden. Je kunt er wilgentenen voor gebruiken, dat proces moet dan om de paar jaar opnieuw worden uitgevoerd. Een mat van wilgentenen kan enige uitkomst bieden. Zet je een wilgentak gewoon in de grond dan heb je binnen de kortste keren een wilg. Op sommige akkers werd dat ook bewust gedaan zodat de matten uit eigen 'kweek' gemaakt konden worden.
Het meest detonerende tijdens de vaartocht waren de bouwkranen die luttele kilometers het serene beeld ruw verstoorden. Het nabijgelegen Heerhugowaard rukt op maar wel de hoogte in. Dat geeft op termijn, over een jaar en anders uiterlijk in 2026 een 'muur' om een kwetsbaar natuurgebied.
Hoogbouw aan de rand van het duizendeilandenrijk geeft aan dat de grond schaars is en dat er toch woonruimte gevonden moet worden.
Maar nu de aanhef: wat in het vat zit verzuurt niet. Het heeft alles te maken met het product waar de Broeker Veiling groot mee is geworden. Het veilen van koolsoorten. De oogst kwam per veldschuit naar de veiling en de klok. De partijen die verkocht en gekocht werden, de afvoer per goederenspoor of gewoon met de wagen naar de streek. Het is grotendeels verleden tijd.
Toch zijn er een paar herinneringen: de rokende schoorsteen, tegenwoordig van aluminium of ijzer en geen schoorsteen van steen en een gevelsteen.
Gevelstenen houden de geschiedenis wat langer vast en herinneren aan dat verleden. Deze steen is te vinden aan de Dorpsstraat: het opschrift: Puurt wat verzuurt klinkt wat vreemd omdat het werkwoord puren nauwelijks meer bekend is. De betekenis van puren: iets schoonmaken. In het woord puur zit ook de betekenis van rein en ontdaan van ongerechtigheden.
De afbeelding maakt veel goed en verklaart op beeldende wijze de tekst: een groot vat en een man met een lange stok die in het vat zuurkool staat te roeren.
Linksboven in de steen het wapenschild van de voormalige gemeente Langedijk. Dit wapenschild is maar kort in gebruik geweest: vanaf 1944 en stelt een samenstelling van het wapen van Egmond voor en de klimmende leeuw die naar links is gericht. De leeuw stond ook in het wapen van de voormalige gemeenten: Noord- en Zuid Scharwoude en Oudkarspel. Deze drie dorpen liggen feitelijk aan elkaar door de lange Dorpsstraat. Komborden staan er niet en voordat je het weet loop je al in een ander dorp. Boven het schild een kroon met drie bladeren en twee parels.
Op het adres waar de steen zit zat vroeger een bedrijf in de financiële dienstverlening. Waarschijnlijk werd het pand te klein en zit het nu elders in het dorp.
bijdrage geplaatst: 21 november 2024
afbeelding Broeker Veiling: Collectie ZZM Enkhuizen
afbeelding gevelsteen: auteur