Spieringvisserij

Meindert Tijsen rust uit nadat een fuik vol spiering aan boord is “geharkt”.

Als het nettenvissen voorbij was op 15 maart werd er op spiering gevist om de tijd tot de palingvisserij te overbruggen. Van half maart tot half april, 3 tot 4 weken. In die tijd, afhankelijk van de watertemperatuur, schieten de spieringen kuit. Zij zoeken daarvoor de beschutting van de wal op. Als je dan vist met je fuiken langs de dijk dan kun je ze bij wijze van spreken zo opscheppen. Bij de Rotterdamse Hoek werden ze veel gevangen maar ook wel op het Enkhuizerzand. Er werden staande fuiken voor gebruikt maar voornamelijk schietfuiken. Zie ook: Fuikenvisserij en Varende weg fuiken schieten! Voor de spieringvisserij werden ze een beetje aangepast. De cup werd verlengd en de mazen iets kleiner gemaakt.

Het was lichamelijk zwaar werk. De zware netten werden met een soort van hark, die aan een giek aan de mast hing, aan boord gehesen. Ook was het veel werk om de spiering weer uit het bun te scheppen. Een van de vissers vertelde mij dat zijn rug daaraan kapot is gegaan. Om dit te voorkomen hebben ze op de EH 4 een soort pomp ontwikkeld, waarmee de spiering uit het bun werd gespoten.

De spieringpomp op de EH 4

Maar het zware werk bracht wel wat op. Vroeger was de spiering weinig waard en werd het wel als nest naar de vismeelfabriek afgevoerd maar vooral in de negentiger jaren was de prijs goed. Het kon oplopen tot wel fl. 1,20 per kilo. De handelaren kochten ze al van tevoren op. Klaas Puul uit Volendam, Kalkman uit Den Helder en Hansen uit Enkhuizen verkochten de handel vooral aan Frankrijk en Spanje. In Frankrijk at men ze zoals wij hier patat eten. De spiering wordt met huid en haar, of zeg maar met kop, staart, vel en ingewanden gefrituurd en opgegeten met saus. De Spaanse  methode is mij niet bekend, misschien gaan ze in de paella.

Ik schrijf het bovenstaande in de verleden tijd, want ook aan de “gouden” spieringvisserij kwam een einde. De laatste 10 jaren worden er namelijk nauwelijks meer vergunningen voor afgegeven. Om de vogels te beschermen mag er niet meer op spiering gevist worden, want die zou als voedsel dienen voor  de meeuwen en de aalscholvers. En bij een tekort aan spiering sterven deze soorten misschien wel uit. De vissers hebben hier zo hun bedenkingen over.

Na het kuitschieten in het voorjaar verspreiden de spieringen zich over het hele IJsselmeer. Ze zijn dan verzwakt en velen worden door de paling opgegeten of ze gaan gewoon dood. Vooral in warme zomers leggen ze het loodje. Het komt voor dat de hoekwantvissers, die op paling vissen, opeens de dode spiering zien komen boven drijven. Dan kunnen ze hun vistuig wel binnen halen want de palingen hebben dan een gemakkelijke prooi. Er is mij verteld dat in de warme zomer van 2018 de spiering wel drie keer dood is gegaan! Wonderlijk… Maar de natuur herstelt zich gelukkig weer en ook dit jaar was er weer volop spiering in het IJsselmeer.

Bron: (oud) vissers: Meindert Tijsen, Piet Schuitemaker, Gerrit Buis en Ko Lub.
           Wikipedia

Voor verhalen over deze vissers klik op: Schippers van het ZZM en hun band met het water (5), De vissersfamilie Schuitemaker van de EH 4, Schippers van het ZZM en hun band met het water (3), Varende weg fuiken schieten!

Foto’s: archief M. Tijsen en P. Schuitemaker.