Mijn moeder is op haar twintigste getrouwd, zwanger en wel. Met een jongen van een ander geloof en dan had je een hoop gedonder. Twee geloven op een kussen was het ergste wat er was. Toen mijn vader negentien jaar later door het bombardement op Enkhuizen om het leven kwam, sprak de familie van mijn moeder nog over straf. Ik was negen toen mijn vader stierf en dan wordt je snel groot hoor. Mijn zuster was elf jaar ouder. Eigenlijk had ik twee moeders.
Mijn meissie was mijn grote liefde. We wisten helemaal van niks. Ze was vijftien en zwanger. We moesten wachten tot ze zestien werd voordat we konden trouwen. Anders had je toestemming van de koningin nodig. Mijn oom zei: “Als je handelt als een kerel moet je ook werken als een kerel.” Na de eerste schrik hebben we er samen met mijn familie voor gezorgd dat het een mooie bruiloft werd. De buurvrouw maakte een prachtige trouwjapon en ik heb in Amsterdam een nieuw pak gekocht. De buurt sprak er schande van, maar ik was zo trots op mijn meissie. Toen we trouwden was ze zes maanden zwanger, zij net zestien, ik negentien. Na drie maanden kwam onze oudste dochter, daarna hebben we nog twee dochters gekregen. We woonden bij mijn moeder in. Die woonde toch alleen in haar huisje.
Mijn meissie en mijn moeder konden goed met elkaar opschieten, dat klikte eigenlijk beter dan tussen mijn moeder en haar eigen dochter. We aten samen en als we ‘s avonds eens wat hadden was het natuurlijk wel makkelijk dat moeder op kon passen. Maar dan zat ze altijd met een lang gezicht op de bank hoor. Vanzelfsprekend vond ze het niet.
Na een jaar of tien hebben we een apart huisje voor moeder gekocht. Eerst wilde ze nooit weg, maar toen ze er eenmaal zat zei ze dat ze het jaren eerder had moeten doen.
Ik werkte minstens zestig uur in de week. De laatste twee jaar van haar leven was mijn meissie manisch depressief. Ze heeft het vier keer geprobeerd, de vijfde keer was het raak. Voor de trein gesprongen. Ik voelde me zo verschrikkelijk machteloos. Ik had zo het gevoel dat ik gefaald had. Haar psychiater heeft me kunnen vertellen wat het grote geheim was waar ze mee rond moest lopen. Ik vind het zo erg dat ze me het nooit heeft kunnen vertellen, het was te zwaar voor haar. Er viel heel veel op z’n plek toen ik het wist.
Gouden tips:
Wees verantwoordelijk voor je daden, handel daarnaar.
Praat alles uit.
Ontferm je over je meissie.
Verzorg en koester.
Maak geen ruzie, ga niet schelden.
Zorg dat je altijd opgewekt blijft.
Leef!