Verhaal

Stadsboer, een verdwenen beroep

Hoe een stadsboer in Workum boer kon zijn

Fallback Image Profiel Vincent Erdin
1954 workum

De boerderij van Nauta staat achter het stadhuis en het postkantoor

Alle stadsboeren zijn inmiddels verdwenen maar eigenlijk is dat nog niet zo heel lang geleden. In 1950 was het nog mogelijk een boerderij in de stad te beginnen, in dit geval in Workum (één van de Friese Elfsteden). Op dat moment waren er nog minstens tien stadsboeren in Workum. De boer waar het hier over gaat heet Nauta, hij was net getrouwd en begon een boerderij aan De Begine. Tot 1974 zou het boerenbedrijf blijven bestaan, daarna tot aan 1990 stond er nog vee van andere boeren op sta. In 1990 moest de familie Nauta de boerderij verlaten omdat die aangekocht was door de gemeente Nijefurd. De gemeente heeft de boerderij gesloopt en er de uitbreiding van het stadhuis op gebouwd.
Achter de boerderij lag een sloot de uitkwam op de Dolle, het doorgaande water in Workum, ook de elfstedenrijders maken hier gebruik van, vanaf de Dolle was alles bereikbaar. Nauta begon met zes koeien en zes hectare land aan De Waard. De stal werd opgedeeld voor vee, hooi- en melkopslag. De koeien liepen van de straat via een smalle steeg naast de boerderij naar de stal, dat gebeurde in het voorjaar als het vee naar de wei ging en in het najaar als het vee weer terugkwam. Bij het wegbrengen of ophalen van de koeien vroeg Nauta aan de schoolmeester of zijn kinderen 's morgens mochten helpen bij deze klus één van de dochters heeft daar nog wel herinneringen aan.
De aan- en verkoop van het vee ging via een vaste veekoopman die streek afreisde op zoek naar goed vee om te verhandelen. Vee werd naar de markt in Sneek of Leeuwarden gebracht. Nauta ging zelf zelden naar een veemarkt. De melkproductie van een koe lag in die tijd op plm. 20 liter per dag. In 1956 kwam er wel een melkmachine maar een opslagtank heeft hij nooit gehad.
De nieuwe milieuwetgeving die begin 1970 van kracht werd betekende het einde van de stadsboeren niet alleen in Workum maar overal. Stadsboeren waren het eerste aan de beurt en zonder enige vorm van compensatie moesten zij hun bedrijf beëindigen. Alle stadsboeren in Workum zijn vrijwel tegelijkertijd gestopt.
De boerderij van Nauta is gesloopt voor het gemeentehuis, enkele voormalige stadsboerderijen hebben nu een andere functie. Alleen de stadsboerderij aan de Sud is nog een echte stadsboerderij.