Corry Blok-Plas
Ben van Dijk werkt regelmatig als stoker in de stoomwasserij op het ZZM. (zie foto) Deze stoomwasserij komt oorspronkelijk uit IJsselmuiden en het toeval wil dat een broer van Bens opa voor dezelfde stoomwasserij heeft gewerkt (klik op de link voor meer info: De stoomwasserij in IJsselmuiden). Hij bracht de was rond in IJsselmuiden, Kampen en omstreken. Deze familie van Dijk komt namelijk uit Kampen en bestond vroeger voornamelijk uit vissers. Een beroep dat Ben heeft overgenomen van zijn familie en ook nog regelmatig uitoefent. Zijn voorvaderen visten op de Zuiderzee, later op de Waddenzee en het IJsselmeer onder de registratienummers KP 123, KP 88, KP 81 en KP 2. Zijn betovergrootvader voorzag dat de Zuiderzee in de toekomst afgesloten zou worden en emigreerde in 1910 naar Amerika om visserman te worden op Lake Michigan. Dit meer is heel erg diep en in de familie gaat het verhaal rond dat betovergrootvader Van Dijk om de diepte te meten een steen aan een touw overboord gooide en, voordat de steen de grond raakte, zijn pijp kon stoppen en aansteken… Hij keerde echter na een paar jaar terug in Kampen omdat zijn vrouw heimwee had.
Zo ondernemend als zijn betovergrootvader is Ben niet, hij woonde tot drie jaar geleden in Kampen en dat beviel hem uitstekend. De liefde bracht hem naar Hoorn maar zoals Ben zei: “ik heb Kampen wel verlaten maar Kampen heeft mij niet verlaten …”
Toen Ben een jaar of 18 was, viste hij met zijn oom op spiering op de Waddenzee. Zoutwater spiering dus, veel lekkerder dan die van het IJsselmeer, volgens Ben. De spiering bracht echter het meeste op als je ze levend verkocht aan sportvissers om als aas te dienen. Dat deden Ben en zijn oom dan ook. Oom kende de mores van de sportvissers want hij had ze een aantal jaren met de oude “Insula”, ooit de veerboot van Urk naar Enkhuizen, meegenomen naar de Wadden. De oom stopte met vissen vanwege zijn leeftijd en Ben ging iets heel anders doen.
Gedurende de volgende 25 jaar van zijn leven was hij stenenzetter en niet met gewone stenen maar voornamelijk met basaltblokken tot wel 50 kg zwaar. Als zelfstandige werkte hij in opdracht van Rijkswaterstaat aan het onderhoud van de Afsluitdijk en alle andere dijken rond het IJsselmeer. Het hoogtepunt (en het hoogste punt!) in zijn “steenzettercarrière” was echter het maken van de grote zuil van het standbeeld van Lely in het stadshart van Lelystad.
de zuil van Lely
De zuil op zich is een kunstwerk, bedacht door Hans van Houwelingen, en 32 meter hoog. Hij is bekleed met vulkanische basaltsteen en dat sterke staaltje werk is in een halfjaar uitgevoerd door Ben van Dijk en daar mag hij dan ook trots op zijn. Het valt natuurlijk net iets meer op dan een opnieuw gezet stuk basaltstenen in een bestaande dijk (Klik op de link voor een video over het steenzetten: steenzetter). Een loodzwaar beroep inderdaad en de rechterschouder van Ben is er in al die jaren niet beter van geworden. Vandaar dat hij het steenzetten maar op een laag pitje heeft gezet en sinds drie zomerseizoenen werkzaam is bij het Zuiderzeemuseum. Hier wisselt hij de werkzaamheden als stoker in de wasserij af met het roken van vis en het uitoefenen van het visserij-ambacht aan de Markerhaven. Zo gaat hij onder andere vissen met een zegennet in een klein bootje met jonge bezoekers.
Naast zo nu en dan een klusje “stenen zetten” gaat Ben graag in de winter met verschillende boten mee vissen op het IJsselmeer, met staand want op roodbaars en snoekbaars. Want geld moet er natuurlijk verdiend worden, al is het alleen al om zijn drie boten te onderhouden. Deze winter heeft hij zijn Volenhoofse Bol RD 23 verkocht en zeer recent een Staverse Jol HL 74 gekocht (zie foto), want vooral oude schepen hebben zijn belangstelling. Zijn vrijwilligers werk voor de Kamper Botterstichting heeft hij ingeruild voor werkzaamheden ten behoeve de Stichting Varend Erfgoed in Hoorn. Ja, het is een druk baasje die Ben van Dijk en aan alle kanten verbonden met het oude Zuiderzeegebied.
bijdrage geplaatst: 30-8-2020
Foto’s: auteur, H. van Houwelingen