Verhaal

Een hobbyroker is geen onruststoker

20130907_151629.jpg Corry Blok-Plas

Bij Andries Blok gaat het ambachtelijk roken van vis op gevoel. Hij heeft dit geleerd van zijn vader Jan Blok, zoon van visserman Andries Blok van de EH 22, waar vroeger zes van de zeven dagen vis in allerlei soorten en maten op het menu stond, gebakken, gestoofd, gedroogd en natuurlijk gerookt.

IMG-20230912-WA0004 3.jpg

 

Al zo’n twintig jaar rookt Andries regelmatig vis als hobby, maar de laatste vijf jaren vangt hij de vis ook zelf. Met zijn beste vriend “Pils” Stofbergen gaat Andries het IJsselmeer op om gedurende de maanden dat het is toegestaan, mei t/m augustus, paling te vangen met de EH 7 en EH 17. Gelukkig is de palingvangst de laatste jaren goed en volgens Andries barst het IJsselmeer weer van de paling. Van de vangst gebruikt hij zo’n 2 à 3 kilo per keer om te roken.

Hoe doe je dat?

Andries heeft een zgn. rookvat voor dit doel (zie foto) maar eerst moet de paling schoongemaakt worden, de ingewanden eruit. Dan gaan ze een uurtje in een pekelbad, waarna ze worden gespeet. (op ijzeren pennen geregen) Aan de pennen worden ze te drogen gehangen, heel belangrijk want als je natte paling gaat roken, dan komen er blaasjes op, barsten ze en vallen ze van de pen. Dat moet je natuurlijk niet hebben. Ondertussen wordt er vuur gemaakt in het vat met een mengel van vuren- en eikenhout om de paling in een half uurtje te garen. Ze zijn gaar als de buikjes open staan en dan kan het ambachtelijke roken beginnen. Er wordt nog een beetje beukenhout bij gemengd en er gaat een juten zak over de het vat. Wat er daarna gebeurt, is het geheim van de smid. De hoogte van het vuur, de temperatuur en de tijd van het rookproces, regelt Andries dus op gevoel! Hij voelt eens aan het vat, port nog wat in het houtmengsel, doet de klep onder in het vat een beetje meer open of dicht en snuift de geur eens op boven het vat. En zo door ervaring wijs geworden, komt het meestal wel goed. Na een uurtje zijn ze wel klaar en kan het smullen beginnen. Warm zijn ze het lekkerst en op een witte kadet met roomboter niet te versmaden. Andries’ vrouw Larissa  en hun zes kinderen staan te popelen om aan te vallen op deze lekkernij. Ook de ouders van Andries krijgen een portie.

3 foto.jpg

Drogen op een rek, het rookvat in en het eindresultaat.

Culinaire rookgenie!

De smaak van het eindproduct kan per keer een beetje variëren. Natuurlijk is de ene paling de andere niet. Je hebt rode aal, die bijna volwassen is, en de volwassen schieren, maar ook het vetgehalte kan per keer verschillen. Daarnaast kan je een beetje spelen met de soorten hout, die je gebruikt. Andries gebruikt in tegenstelling tot veel anderen nauwelijks mot (houtkrullen) maar verschillende soorten door hem zelf gesprokkeld hout. Zo maakt eikenhout de smaak wat sterker. Fruitbomenhout kan ook en vooral kersenhout geeft de zoute paling een speciaal “zoetje”, aldus “culinair genie” gerookte paling Andries Blok. Iedere keer is het eindresultaat weer een verrassing maar altijd lekker!

Het hele proces geeft Andries veel voldoening, het vangen van de paling, het schoonmaken, het roken en daarna het belangrijkste: het zelf opeten en zien dat zijn gezin er zo van smult!

2 foto.jpg

Zalm roken is gemakkelijker.

Onbetaalbaar?

Ook rookt Andries regelmatig zalm. Dat is gemakkelijker en minder bewerkelijk dan paling en de kinderen vinden het nog lekkerder ook. Van paling kan je een beetje zere lippen (van het zout) krijgen en bij zalm is dat minder. De zalm met de huid naar beneden uitspreiden over een rooster, bestrooien met zout, juten zak erover en roken maar. Heerlijk met een salade erbij volgens Andries. De zalm vangt hij uiteraard niet zelf en het is jammer dat het, net als andere vis, zo duur is geworden.  Mocht het straks, net als zware shag (!), helemaal onbetaalbaar worden, dan kan Andries zich altijd nog naast de paling gaan toeleggen op het roken van hammen, kipfilet of kaas.

 Foto's: Andries Blok