Corry Blok-Plas
Het originele “Reqest” uit 1904
Het verzoekschrift aan de gemeenteraad van Urk werd opgesteld door Gerrit Westerneng en bekrachtigd door 47 vissers met hun handtekening. Het is dit rekwest dat de doorslag heeft gegeven voor de oprichting van een afslag, hoewel er ook al een soortgelijk verzoek bij de gemeente binnen kwam van niet-Urker kopers.
Hieronder de tekst van het rekwest.
Ondergetekende Visschers allen wonende op het Eiland Urk verzoeken met verschuldigde Eerbied.
Burgemeester en Wethouder en de Raad dezer Gemeente – Om inzage en Nota te neme op ons navolgende verzoek. Vernome hebbende dat er van buiten af verzoek is ingekome, bij de Gemeenteraad van Urk om een publieke Gemeentelijke Visafslag te stichten, zoo stemmen wij daar volkomen mede in want ook wij zouden gaarne zien dat hier een Visafslag verrees overtuigd als wij zijn, dat er voor de Gemeente en voor ons als visschers en ook voor den Handel voordeel moet floejen, wij zouden zulk het best bereikt zien en wenschen Burgemeester en Wethouder en des zelvs Raad een wenk te geven, namelijk het voorbeeld van de Visafslag van Volendam te volgen, dat alle vis in Onze haven verkogt of afgeslagen komen te staan onder de zelvde rechten en plichten, als de Vis afgeslagen word komen de kosten voor hem die ze af laat slaan, doch worden ze verkogt is de kooper gehouden onder toezicht zoo nodig van den Marktmeester de zelve te ontvange en staat voor de koste. Hoe de Vis gelost of geleverd moet worden bij getal of gewicht, dat kan de Raad na reip overleg zelve wel Regele, en daar hier te Urk verreweg de meeste Haring word verhandeld. Zo is ons verzoek dringend hier nota van te neme en zo mogelijk een afslag te stichten, hetwelk doende de Ondergeteekende Visschers van het Eiland Urk. Den 10 Mei 1904
Het epistel mag dan taaltechnisch een aantal gebreken vertonen, de boodschap kwam wel over en daar gaat het tenslotte om.
In de raadsvergadering van 19 mei 1904 wordt het rekwest behandeld en besluit men om op Urk een gemeentelijke Visafslag te stichten. In januari 1905 werd de afslag in gebruik genomen en in februari de eerste haring aangevoerd.
De oude gemeentelijke visafslag op Urk
Voordat de afslag er was, werd door de “ijslopersvereniging Hulp en Steun”, de oudste vissersorganisatie op Urk, de haringcampagne financieel geregeld. Door deze vereniging werd een commissie benoemd, de zgn. vrachtvaarders, die samen met de kopers de dagprijs voor de haring vaststelden. Als de visserman akkoord ging met de prijs dan leverde hij de vis bij de vrachtvaarders af. Zij zorgden ervoor dat de haring bij de kopers kwam.
Nog een weetje over de maatvoering in die tijd:
Vier haringen noemde men een worp;
200 haringen of 50 worpen was een tal;
10.000 haringen of 50 tal was een last.
Daarom geldt in dit geval: hoe meer lasten, hoe beter!
Bron: “Gemeentelijke Visafslag Urk 1905 – 1980”
Foto’s: “Gemeentelijke Visafslag Urk 1905 – 1980”