Vincent Erdin
Een museum wordt geacht alles te bewaren. Nu komt die opgebouwde collectie goed van pas: de eerste tekeningen en de vervolgstudies. Dat er een haven met schepen moest komen was al snel duidelijk evenals de panden uit de verschillende dorpen langs de voormalige Zuiderzee.
Het grote slotstuk van deze voorstudies mag toch wel de maquette worden genoemd. Minutieus is daar op schaal gebouwd wat Jan Siebe Bouma als zijn ideaalbeeld voor een buitenmuseum heeft gezien.
De maquette is sinds 20 april van dit jaar weer in volle glorie in het entreepaviljoen te bewonderen. Wie de moeite neemt om hier de ontdekkingstocht te beginnen kan aan het eind van het bezoek aan het buitenmuseum niet anders dan opmerken dat de maquette een getrouwe weergave is van het geheel. Natuurlijk is het omgekeerd: het buitenmuseum is vrijwel geheel volgens de maquette opgebouwd.
De gedachte van polder, dorp, stad en een haven was al in een vroeg stadium stevig verankerd in het hele concept.
Op de afbeelding is de gracht te zien met links de uitstraling van het stedelijk gebied en rechts dat van het dorpse: de gracht, de overtuinen, de straat en de woningen/ boerderijen.
Zo zijn eigenlijk alle buurten op de maquette terug te vinden. Dat het geen statisch geheel is gebleven is een mooie bijkomstigheid en laat zien waar de techniek inmiddels toe in staat is.
De schoorsteen van de wasserij blaast stoom uit, het tbc huisje kan op de stand van de zon worden geplaatst en in de straten lopen bezoekers. Dat was het beeld van Bouma: het moest een levendig geheel worden.
Dat is gelukt: bij de haven is altijd wel wat te doen en te zien, op Urk leven de bewoners doorgaans op straat, het huishouden van 1920 laat zien hoe het er in Zoutkamp aan toe ging. En je mag ook je eigen creativiteit op een klompje uitleven. Hoeveel creaties zouden er al her en der in het land staan? Of hoeveel klompzeilbootjes hebben al het ruime sop gekozen?
Voor groot en klein en bij voldoende energie is er dan nog het Waterwerk. En dat was niet door Bouma voorzien, maar is een teken van voortschrijdend inzicht. Kortom na 75 jaar nog voldoende leven in de brouwerij. Nu op naar 100 jaar ZZM.
bijdrage geplaatst: 1 juli 2023
afbeelding: auteur