Fuikenvisserij

Visserskotter in de haven van Enkhuizen met fuiken. 

Als de kuilvisserij in 1969 verboden wordt , gaan veel vissers over op de visserij met fuiken. Dit zijn lange rondgebreide netten met steeds kleiner wordende hoepels erin. In de fuik zit nog een soort binnenwerk van netten om het terug zwemmen van de gevangen vis te voorkomen. Voor 1970 werd er al op een kleinere schaal met fuiken gevist, soms als nevenmethode.

Een fuik met binnenwerk.

Een fuik is een zogenaamd "staand want" , dat bevestigd is aan palen, die in de grond vast staan. Eerst moet een geschikte plek worden uitgekozen. Het is niet zo dat er maar lukraak palen in de zee werden gespoten. Vaak zocht men een plaats nabij een IJsselmeerdijk of de Afsluitdijk , buiten de vaargeul en in niet te diep water in verband met de lengte van de palen. Vervolgens moest er voor de uitgekozen plek een vergunning worden aangevraagd bij de Visserij Inspectie. Zo had iedere visser z'n eigen stekkie voor z'n fuiken.

Dan kon gestart worden met het plaatsen van de palen en de bevestiging van het schutwant. Dit is een recht net met grove mazen, dat tussen de palen wordt gespannen en doorloopt tot aan de bodem van de zee. De hoogte van het schutwant varieert dus mee met de diepte van de zee. Dit net houdt de vis min of meer tegen en leidt ze naar de fuiken toe, die eveneens aan palen worden vastgebonden, zo'n 8 à 10 per plaats. Al dit werk wordt verricht vanuit een bijbootje omdat het vanuit een bijbootje gemakkelijker werken is. Men is dichter bij het water en wendbaarder.

Werken vanuit een bijbootje.

Om de dag worden de fuiken gelicht en de vangst eruit gehaald. In het voorjaar veelal spiering, en in de zomer meer paling maar ook grotere schubvissen, zoals baars worden in de fuiken gevangen.

Toen de fuiken nog van katoen waren, moesten ze iedere drie weken worden getaand. Deze werden dan in zee vervangen door andere. De vissers hadden een zogenaamde "dubbele beug", een dubbel aantal netten. Later bij de nylon fuiken kon worden volstaan met het schoonspuiten van de netten om de aangroei van algen en dergelijke te verwijderen. Dit moest aan boord van de kotter gebeuren, zoals de onderstaande foto toont.

In oktober, november eindigt het seizoen en worden de fuiken opgehangen om te drogen, alvorens ze in de winterberging gaan. In Enkhuizen kon je ze in het verleden soms aan de bruggen zien hangen.

Fuiken hangen te drogen.

Tegenwoordig werkt men meestal met schietfuiken maar dat is een ander verhaal. De methode met het staande want, de fuiken aan palen, wordt nog steeds toegepast. Onlangs meldde het Noordhollands Dagblad dat een Enkhuizer visser zijn visstek kwijt raakt omdat er verbeteringen moeten plaatsvinden aan de Houtribdijk of te wel de dijk Enkhuizen-Lelystad. Omdat deze visser in een andere stek geen brood (of vis) ziet, zal hij waarschijnlijk door de overheid worden uitgekocht en dit betekent dat er weer een IJsselmeervisser minder zal zijn.

foto's: archief mevr. R. Lub, fotograaf: C.M. van der Meulen
bron: J. Plas.