Corry Blok-Plas
Ko Lub, oud-schipper van de EH10 ofwel de "Dammerina".
De afgelopen week heeft Ko Lub, oud-schipper van de EH10 en één van de weinige overgebleven IJsselmeer vissers, mij geprobeerd uit te leggen hoe het vissen met schietfuiken werkt.
Bij deze methode worden geen palen in zee geslagen en wordt geen bijboot gebruikt. Het komt er eigenlijk op neer dat al varende weg de fuiken één voor één overboord worden gekieperd. Dit gaat met een aardige snelheid zodat men, met een beetje fantasie, kan spreken van het (weg) schieten van de fuiken.
Wel gaat er eerst een stok met twee vlaggetjes en ketting eraan overboord om de plek te markeren want je moet de handel natuurlijk wel weer terug kunnen vinden. In tegenstelling tot het staande want, worden deze fuiken op verschillende plekken in en naast de vaargeul gelost.
Aan de stok met twee vlaggen, waarop het nummer van de vissersboot staat, zit de eerste fuik vast, daarna volgen er nog zeven met 4 maal 11 meter schutwant ertussen. Dan volgt er een stok met één vlaggetje, en dan weer 8 fuiken met schutwant. En dit viermaal zodat er totaal 32 fuiken liggen waarbij het einde wordt gemarkeerd door weer een stok met twee vlaggetjes. Als u het niet begrijpt, bestudeer dan de duidelijke tekening hieronder.
(klik voor vergroten)
Bij deze 32 fuiken samen spreekt men dan van één plekkie maar een visser heeft soms wel 40 tot 50 van deze plekkies op het IJsselmeer. En die moeten éénmaal in de drie dagen bezocht worden om de vangst binnen te halen en de fuiken schoon te spuiten. Toen er nog geen GPS was, gebruikten de vissers radar en hun hoofd om de "plekkies" terug te vinden.
De bemanning van de EH10 maakte de fuiken allemaal zelf. Als je weet dat één fuik ongeveer 10 meter lang is, aan het begin 325 mazen heeft en aan het eind bij de zogenaamde cup zo'n 250, dan begrijp je dat er heel wat breiwerk in de winter moest gebeuren.
In de fuik zitten dan nog de zgn. enkels verwerkt, die voorkomen dat de vis terug zwemt en natuurlijk ook de ronde hoepels van kunststof, waarvan de 1e niet rond is maar plat aan de onderkant, zodat hij niet kan gaan rollen over de grond.
De palingvangst was het hoofddoel van deze visserij maar daarnaast was er natuurlijk sprake van bijvangst. Hieronder een grote jongen, de steur, die weer keurig levend en wel over boord is gezet.
Maar rond 2008 zag het ernaar uit dat de overheid de bijvangst zou gaan verbieden. Fuikenvisserij zonder bijvangst is niet mogelijk en er volgde een sanering onder de vissers. Ook de EH10 leverde zijn fuiken in. Uiteindelijk is de regel nooit van kracht geworden maar de onderstaande foto is nostalgie. In ieder geval voor de EH10.
De oude "Dammerina" in feesttooi.
foto's, tekeningen en bron: Dhr. J. Lub, oud-schipper EH10.