Corry Blok-Plas
In de meeste plaatsen van Nederland worden de kindertjes door de ooievaar ingevlogen. In West-Friesland komen ze meestal uit de boerenkool, maar op Urk moeten ze worden opgehaald bij de Ommelebommelestien!
Dit is een steen uit de ijstijd die zo’n 30 meter voor de kust van Urk ligt, ongeveer ter hoogte van de vuurtoren. De steen maakt deel uit van een grote groep stenen, die de ondiepte de “Vormt” in het IJsselmeer veroorzaakt. In de winter, als het waterpeil van het IJsselmeer iets lager staat, steekt de bovenkant van de steen net boven water uit. In de zomer verdwijnt hij helemaal onder water. Lees ook Ommelebommelesteen.
Het oude volksverhaal geeft aan dat de aanstaande vader in een roeibootje samen met de vroedvrouw naar de steen moet roeien om daar het kindje te halen. Ook moet hij voor het kindje betalen, voor een jongen twee keer zoveel als voor een meisje. Ja, die Urker (visser)mannen zijn niet goedkoop! De actieve rol van de vader hierbij geeft de Urker mannen de legitimatie om zich geëmancipeerd te noemen. Of dat terecht is, kan ik niet beoordelen.
Het beeldje van de roeiboot richting Ommelebommelestien op Urk.
Het volksverhaal zegt ook nog dat de aanstaande moeder met een spijker door haar rechtervoet (!) aan bed wordt gekluisterd om te voorkomen dat ze het bed verlaat. Op Urk wil men dat de vrouw de kraamtijd “uitviert”. Daar is niks op tegen lijkt mij, als die spijker maar achterwege blijft…
Nu was er een jonge Urker Noordzeevisser, die al een keertje naar de steen geroeid was en daar een prachtige dochter vandaan had gehaald. Hij wilde samen met zijn vrouw graag nog meer kinderen maar dat geroei naar die steen bij nacht en ontij vond hij maar niks. Hij was een druk bezet man, die de hele week op de Noordzee viste als schipper op een boomkorkotter. Dat bezoek aan de Ommelebommelestien moest dus in het weekend of tijdens zijn vakantiedagen plaats vinden en hij had wel wat beters te doen. Hij dacht: “ik moet hier iets op verzinnen” en plotseling herinnerde hij zich de methode die door zijn bèbe (opa) ooit was toegepast en dat sprak hem wel aan. Hij wilde het snel in de praktijk gaan testen maar eerst moest er gevist worden.
Na een week met een goede besomming op de Noordzee ondernam hij een nieuwe tocht naar de Ommelebommelestien. Een zak met geld mee en “niet zuinig zijn”, dacht hij nog. En ja wel, het wonder geschiedde: hij kon twee jongetjes tegelijk mee naar huis nemen in de roeiboot net als zijn bèbe bijna 65 jaar geleden had gedaan. Eénmaal roeien voor twee kinderen, dat was niet slecht bekeken. De vroedvrouw vond het leuk, zijn vrouw geweldig en zo bestond het jonge gezin uit drie kinderen.
Het nadeel hiervan was dat het meisje in de minderheid was bij twee broertjes. Daar moest dus wat aan gedaan worden. Om het evenwicht te herstellen zou er nog een meisje moeten worden opgehaald. Zo toog de jonge visserman na enige tijd nogmaals in de roeiboot naar de steen. Hij verrichtte dezelfde handelingen als de vorige keer en deelde de prijs, die hij betaald had in tweeën voor één meisje met als resultaat ... dat er onder de steen vandaan twee kleine meisjes tevoorschijn kwamen. De visser schrok wel een beetje; dat was niet de bedoeling geweest. Hij was vergeten dat meisjes de helft goedkoper zijn, want voor hem zijn man en vrouw gelijk! Wat zou zijn vrouw hier wel niet van vinden? De twee jongetjes waren ook nog klein en twee baby’s leveren wel dubbel werk op, zo was de ervaring. Maar hij vond ze prachtig en roeide enigszins schuldbewust maar toch heel blij terug naar Urk met zijn nieuwe tweeling. Zijn vrouw kon er wel om lachen en zorgt met veel plezier en liefde voor haar man en vijf kinderen.
De visserman Michiel met v.l.n.r. de tweeling Andries en Meindert, de unieke Anne, moeder Hermina en tweeling Lotte en Rosalie.
Nu moeten jullie niet denken dat het verkrijgen van een tweeling bij de Ommelebommelestien alleen een kwestie van geld is. Nee, zo simpel is het niet. Er komt meer bij kijken maar dat blijft het geheim van een select gezelschap Urkers.
Het is nu afwachten of de visserman nogmaals zal proberen het evenwicht te herstellen. Er zou dan één jongetje moeten worden gehaald. Maar of hij zich weer zal wagen aan dat roeiavontuur naar de Ommelebommelestien …? Ik weet het niet, de tijd zal het leren.
foto's: archief O. van de Berg.