Verhaal

Henk Hortensius, een markante man

20130907_151629.jpg Corry Blok-Plas

Henk Hortensius, wie kent hem niet? Van de nautische demonstraties op het Zuiderzeemuseum, de visserij, zijn liefde voor tangodansen, zijn trekharmonica, zijn acties tegen de Markerwaard, zijn houtbewerking en smeedwerk, zijn eigen charterschip de MD 3. Kortom Henk is van vele markten thuis en een bekende figuur binnen de chartervaart en in Enkhuizen.

Scan_20190411 (8).jpg

Henk werd in 1945 geboren in Ilpendam in het huis van zijn opa, waar zijn ouders aan het eind van de oorlog vanuit Buiksloterdijk naartoe gevlucht waren. Later keerden zij met Henk weer terug naar Buiksloterdijk waar Henk opgroeide. In zijn volwassen leven verhuisde hij naar Nijmegen, Diemen en Landsmeer om in de zestigerjaren op Marken te belanden. Hij viste toen op de Marken 53 op de zeilen, op paling. Maar zijn hart lag meer bij het zeilen dan in de visserij. Hij had al gauw een eigen schip om daarmee te gaan chartervaren. Eerst een houten schip de VD 19, daarna een Waalschokker en vanaf 1970 de Noordzeeschokker MD 3.

Henk kocht zijn MD 3, niet zo verwonderlijk, in Middelharnis, waar de letters voor staan. Zijn eerste reis met zijn MD3 ging dan ook vanuit Middelharnis binnendoor richting IJsselmeer en Marken waar hij toen woonde. Aan die eerste reis heeft Henk geen goede herinneringen. Zijn Noordzeeschokker was uitgerust met een ééncilinder gloeikopmotor van het merk Industrie. De tocht binnendoor Zuid- Holland richting Amsterdam moest op de motor gevaren worden en tijdens deze tocht moesten vele obstakels in de vorm van bruggen en sluizen worden overwonnen. Ongelukkigerwijze had de motor  de neiging om bij het wachten voor een brug af te slaan. Dan gloeide de kop niet meer en zie dan de handel maar weer aan de praat te krijgen. Dus Henk vond eigenlijk dat de bruggen op zijn bevel – getoeter - direct omhoog moesten gaan om Henk met zijn MD 3 snelle doorvaart te verlenen. De brugwachters, veelal ambtenaren gebonden aan hun regels, dachten daar anders over. De motor en de brugwachters dreven Henk tot waanzin; hij kreeg moorddadige gedachten en ging de brugwachter van een spoorbrug over de Gouwe, die de brug voor zijn neus liet zakken, met een mes tussen de tanden achterna. Wie had dat nu gedacht van Henk …………….  Hij maakte het nog erger en zei: “als ik een mitrailleur bij me had gehad, dan had ik ze allemaal neergemaaid”……… of dat geholpen had om de brug omhoog te krijgen valt te betwijfelen.

Scan_20190411 (7).jpg

de MD 3 in volle glorie

Uiteindelijk bereikte de MD 3 toch het IJsselmeer. Het is duidelijk dat Henk het wel had gehad met zijn ééncilinder gloeikop Industrie. Toen hij met zijn MD 3 in Monnickendam lag, wist hij een tweedehands Kromhoutmotor op de kop te tikken. Deze kwam uit de Harlingen 14 en moest in Den Oever opgehaald worden. Dus nog éénmaal moest hij met de door hem verfoeide Industriemotor een tocht maken over het IJsselmeer naar Den Oever. In Monnickendam ontmoette hij een keurig kantoormeisje dat wel graag met hem wilde meevaren. Het zat niet mee; er was onvoldoende wind dus de motor moest erbij worden aangezet.  Deze sloeg vervolgens op hol, de gloeikop in brand, de pijp blakerde zwart, het kantoormeisje, dat in het vooronder zat, ook en tot slot barstte het vliegwiel uit elkaar.

Het is bijna niet te geloven na al die tegenslag maar het kantoormeisje liet zich niet afschrikken en werd Henk zijn vrouw. Samen zouden zij nog vele mooie reizen met de MD 3 maken. Vaak op de Oostzee, naar Denemarken en Helgoland. De MD 3 biedt slaapplaats voor 10 tot 12 personen; er waren dus vaak groepen aan boord. Daarnaast deed Henk met zijn boot ook mee aan diverse “Tall schip races” rond Engeland.   

Toen Henk met zijn “kantoormeisje” trouwde, hadden ze een probleem. Henk woonde op Marken en zij wilde daar absoluut niet wonen en Henk wilde, even absoluut, niet in Monnickendam wonen. Er werd gelukkig een compromis gesloten en hun gezamenlijke woonplaats werd Enkhuizen. Daarom woont Henk Hortensius sinds 1972 in Enkhuizen.

In die tijd begon hij ook met zijn eigen bedrijf in houtbewerking en smeedwerk. Zijn specialiteit is het maken van houten blokken voor grote schepen - een soort katrollen waarmee de zeilen worden gehesen en gereefd. Allemaal handwerk, van stammen iepenhout maakt Henk grote blokken w.o. schilpadblokken. Eind zeventiger jaren kocht hij de oude IJsfabriek, waarin hij tot op de dag van vandaag bezig is met zijn ambachtelijke werk.   

Scan_20190412 (3).jpg

Handgemaakte blokken door Henk

Tussen de bedrijven door voerde Henk samen met zijn vader passioneel actie tegen de Markerwaard. Zijn vader argumenteerde en Henk saboteerde, zoals hij het zelf noemt. Henk voer namelijk met zijn schip de voor de toekomstige dijken van de Markerwaard uitgezette stokken omver. Dit leverde dan weer tijdwinst op waarin zijn vader en anderen met argumenten de polder trachtten te voorkomen. Met succes zoals is gebleken!

Tegenwoordig vaart Henk met zijn MD 3 met groepen nog voornamelijk op de Wadden en het IJsselmeer. Vooral vrijgezellenfeesten met Duitse jongeren, die eigenlijk altijd naar Amsterdam willen varen. Daar begint Henk niet aan, hij meert af in Monnickendam en laat ze met de bus naar Amsterdam vertrekken om te feesten. Hij heeft strenge maatregels ingevoerd voor de dronken gasten die op zijn boot overnachten. Mocht het ’s nachts aan boord misgaan, dan betalen zij 250 euro voor een nieuwe matras en schoon beddengoed. Ja, Henk is precies op zijn schip met interieur. Trots liet hij mij een net aangeschaft zijden Perzisch tapijtje zien, dat in het vooronder lag uitgerold. Klik voor meer informatie: hier  

Voor wie het nog niet duidelijk is; Henk Hortensius is een markante persoonlijkheid.

Tot slot legde Henk nog even het verschil uit tussen het zoute water van de Oostzee en het zoete water van het IJsselmeer. Het Oostzeewater is volgens Henk “melkdun” en los, het IJsselmeerwater dik en vast. De Noordzee schokker MD 3 ligt in de Oostzee 20 cm. hoger op het water dan op het IJsselmeer. En als je erin duikt voel je aan je hoofd duidelijk verschil. Volgens Henk spat het zoute water opzij en doet “poefff”………het zoete water voelt als een plank en doet “baf” …… Duidelijk?  Ik moet daarbij aantekenen dat Henk nooit zwemt …………………………

Ik sprak Henk Hortensius op een zonnige vrijdagmiddag op de plecht van zijn Noordzeeschokker de MD 3 in de rommelhaven van Enkhuizen.

foto’s: archief H. Hortensius