Feest

In de aanloop naar 75 jaar Zuiderzeemuseum Enkhuizen komen er met regelmaat bijdragen die in het kader van Feest, of een feestje, zullen staan.

Om te beginnen een gedateerd moment, waarvan iedereen nu met gefronste wenkbrauwen zou gaan denken: is dit feestwaardig? Het speelt zich niet af in de directe omgeving van Enkhuizen, zelfs niet in het Zuiderzeegebied, maar het geeft wel de sfeer en kleur weer van begin vijftiger jaren.

De gebeurtenis die opgetekend wordt is niet eens heel erg bijzonder, maar heeft wel als voordeel dat het eigenlijk overal in Nederland plaats had kunnen vinden, en vroeg of laat ook heeft plaatsgevonden.

De aanleiding voor het 'feestje' was de aanleg en ingebruikname van een rioolnetwerk in Zutphen. Op het moment dat dit gebeurde was het niet langer noodzakelijk om de 'tonnetjes' bij de weg te zetten, en die op te laten halen door de tonnenwagen. 

In de zomer moet dat een enorme geuroverlast hebben gegeven. Niet voor niets werden de tonnenwagens in menig stad of dorp de '4711' wagens genoemd. 4711 naar het gelijknamige merk van Eau de Cologne waar veel dames zich graag mee parfumeerden voordat ze op stap gingen. 4711 voor de tonnenwagen is eufemistisch bedoeld, maar dat mag duidelijk zijn.

Zutphen was in 1953 verlost van de tonnenwagen en de mannen zullen ander werk hebben gevonden, of alleen het huisvuil op zijn gaan halen. Het feestelijke moment werd gevierd met een 'rokertje' en dat schetst het tijdsbeeld op een treffende manier. Er werd op geen enkele manier in die tijd een vraagteken gezet bij het roken van een pijp, sigaar of sigaret. Nu, bijna zeventig jaar later, is het beeld van een pijproker in het straatbeeld vrijwel geheel verdwenen. In gezelschap roken is ook bijna geheel verleden tijd, tenzij het om een groepje notoire rokers onderling gaat.

Verder waren er geen officiële plichtplegingen, na dat het rokertje in de borstzak was gestoken ging iedereen weer netjes aan het werk. Iedereen realiseerde zich evenwel dat er een tijdperk was afgesloten.

Terzijde: niet alleen de tonnenwagen had de bijnaam 4711 er was ook een goederentrein met die naam. Die reed vanuit de Randstad naar Wijster (Drenthe) om daar het huishoudelijk afval te storten. Vooral in de zomermaanden hing er een geurkolom boven die groene wagons die je bijna deed duizelen. 

Hoe de tonnetjes in een strenge winter werden geleegd als de inhoud stevig vastgevroren zat, geen idee maar iedere week stond er wel weer een nieuw tonnetje klaar. 

De aanleg van een rioolnetwerk was zeker een vooruitgang te noemen, een feestelijk moment waardig.

Geplaatst: 31 augustus 2022

Afbeelding: Zutphensch Dagblad 1953