Harddraverijdag

Al sinds 1906 is het de derde donderdag in september Harddraverijdag, de “nationale” feestdag van Enkhuizen. Vooral voor echte Enkhuizers is dit een speciale dag. Ook veel “geëmigreerde” Enkhuizers komen die dag weer terug naar hun geboortestad om oude bekenden te ontmoeten en mee te feesten. Het spektakel vindt plaatst op de Paktuinen, waar ’s middags een kortebaandraverij met paarden wordt gehouden. Hier kan dan bij de totalisator gegokt worden op het winnende paard.  De totalisator telt alle inzetten bij elkaar op en verdeelt dit geld aan het einde van de wedstrijd onder de winnaars. Als je inzet op een paard, waarvan niemand denkt dat die zal winnen, heb je kans op het grootste bedrag maar dan moet je wel een beetje geluk hebben.

Ook ’s ochtends is er veel te beleven. Dan wordt er door deelnemers met authentieke rijtuigen gestreden om de prijzen bij het ringsteken en het schoonrijden. Dit wordt voorafgegaan door een optocht van de rijtuigen door de binnenstad en dat trekt veel volk.

Bij het ringsteken is het altijd leuk om te zien hoe fanatiek men probeert de ring aan de stok te rijgen. Een jury kijkt toe of de rijtuigen er wel een beetje de gang in houden want als ze te langzaam gaan, wordt het te gemakkelijk en dan worden ze gediskwalificeerd. Tevens wordt er gekeken naar de loop van de paarden, en de paarden met de “schoonste” gang winnen het schoonrijden. Voorts is er nog een prijs voor het schoonste geheel en hiervoor dossen de deelnemers zich zo mooi en authentiek mogelijk uit en worden de paarden en de rijtuigen gepoetst tot alles glimt.

De echte liefhebbers staan langs de baan of zitten op de tribune maar een groot deel van de bevolking komt voor de gezelligheid en de drank, die dan ook rijkelijk vloeit zowel langs de baan als in verschillende cafés.

Het komt daarom regelmatig voor dat mensen, die te “draven” zijn geweest, geen paard hebben gezien. Zo beleeft ieder de dag op zijn eigen manier, als je maar lol hebt gehad.

Nu staat Enkhuizen niet alleen met zijn Harddraverijdag. Ook andere plaatsen langs de oude Zuiderzee hebben hun harddraverijdag, zoals Medemblik en Venhuizen. In het verleden werd eveneens in Hoorn een kortebaanwedstrijd gehouden. Verder worden ze gehouden in Schagen, Egmond en de in de bollenstreek. Het is dus niet echt een activiteit die rond de Zuiderzee is ontstaan.

De laatste editie van 21 september 2023 in Enkhuizen viel door de regen een beetje in het water, waardoor de ochtendwedstrijd minder deelnemers kende.  Bij de optocht moest helaas de drumband, die altijd vooroploopt, verstek laten gaan omdat de instrumenten nat werden. ’s Middags liepen de paarden er echter niet minder hard door en feestten de mensen er niet minder om. De totalisator boekte zelfs een recordomzet.

’s Avonds wordt de feestdag afgesloten met een knallend vuurwerk aan de Buyshaven. Vroeger eindigde dit altijd met de spetterende tekst “Tot volgend jaar”.

Foto's uit het archief van de Harddraverijvereniging Enkhuizen en auteur.