Vincent Erdin
In de rubriek ,,oud en vervallen" deze keer aandacht voor Noorderkade 9 in Harlingen. Het oude pand op deze plek staat als HA 2 in het Buitenmuseum van Enkhuizen. Daarmee is het de dans ontsprongen van de andere woningen aan de Noorderkade. Zowel de woningen aan de even als de oneven zijde hebben plaats gemaakt voor nieuwe ontwikkelingen. Alleen de kerk op de hoek, Noorderkade 2 is blijven staan.
Maar wat zorgt er nu voor dat de woningen aan de Franekertrekvaart aan de andere zijde van het water, de Harnzer trekvaart, dan de Noorderkade zijn blijven staan, beter gezegd aan de kant van het water waar de foto van de huidige situatie is genomen.
Bij sommige van de woningen aan de Franekertrekvaart maken we een zelfde tijdreis als bij het voormalige pand Noorderkade 9. Enkele woningen aan de Franekertrekvaart zien er nog net zo uit als plus minus vijftig jaar geleden: een voor- en achterkamer, gescheiden door een schuifdeur. In de voorkamer een kast met wat boeken, een klok en een gaskachel. Deze woningen zijn voor hedendaagse begrippen aan de kleine kant. Zoiets moet ook het geval zijn geweest met de woningen aan de Noorderkade. Klein en zonder comfort: een woonkamer, een keuken, bijkeuken, slaapkamer, of misschien gewoon nog een bedstede en een zolder. Maar wel op een riant plekje aan het water.
Over de Noorderkade is wel wat te vinden. Uitbreidingsplan ,,de Spiker" is eind jaren vijftig in de maak.
De Noorderkade is dan nog een doodlopende weg. Dat is volgens een paar Leeuwarder jongeren een uitgelezen plek om eens te gaan leren autorijden. Maar als je nog nooit zelf achter een stuur hebt gezeten en alleen op aanwijzingen van je kornuiten af moet gaan dan is zelfs een doodlopende weg nog teveel van het goede, de auto werd onbestuurbaar en nam het gazon en een paar paaltjes mee in de rit, Een proces verbaal volgde.
Op nummer 1 staat een houten opslagloods waar in 1959 mevrouw Van Drooge - Velle woont, de loods wordt voor afbraak aangeboden. Op nummer 3 is een assurantiekantoor gevestigd.
Op nummer 9 woont J. Kuipers met enige regelmaat plaatst hij een advertentie waarin hij een schip zoekt of te koop aanbiedt. In 1924 biedt hij een tjalk van 43 ton aan en even later een praam van 70 ton.
Een bewoner die een halve eeuw later in het huis Noorderkade 9 woont zoekt in februari 1974 een kamer in de stad Groningen. Misschien is P.J. Haitsma een aankomend student aan de Rijks Universiteit in stad.
Het kan niet allemaal pais en vree zijn aan de Noorderkade. Woningen die leeg staan en gesloopt zullen gaan worden is eigenlijk verboden speelterrein voor kinderen. Kinderen zien het gevaar niet en gaan hun eigen gang. Een drie jarige knaapje valt in de regenwaterbak, hij overleeft zijn avontuur niet.
De huidige woningen aan de Noorderkade 9 verwisselde in 2013 van eigenaar. De nieuwe bewoner had er direct al grote plannen mee. Een forse opwaardering van het pand stond hem voor ogen en de woning rechts op de foto valt bijna in het niet bij nummer 9 midden op de foto.
Onlangs sprak een burgemeester gedenkwaardige woorden over een leegstaande boerderij die door brand was verwoest: ,,hiermee is een eind gekomen aan een stukje van het collectieve geheugen van ons dorp" . De restanten van deze boerderij zullen binnenkort worden gesloopt en dan resteert er niets meer van wat eens een trotse boerderij midden in de weilanden was waar gewoond en gewerkt werd totdat de laatste eigenaar vertrok omdat de boerderij in een bestemmingsplan werd opgenomen voor de uitbreiding van het dorp. Als de boerderij niet op meerdere momenten is vastgelegd en de afbeeldingen al dan niet digitaal zijn opgeslagen dan is alleen de naam van een laan nog een tastbare herinnering aan deze boerderij.
Iets vergelijkbaars doet zich voor met de panden die aan de Noorderkade zijn verdwenen. Als deze niet via een beeldbank systematisch zijn vastgelegd is alleen HA 2 wat nog resteert. Het is bijna ondenkbaar dat we in deze tijd nog in HA 2 zouden willen wonen, maar zoals in Vollenhove ook is gedaan. Je kunt oudere woningen een tweede leven geven door ze te moderniseren van comfort te voorzien en te bestemmen voor kleine huishoudens.
Noorderkade 9 zou een tweede kans hebben moeten krijgen maar dat had dan veertig jaar geleden al moeten gebeuren, en dan had de stadsplanoloog andere strepen op de tekentafel moeten trekken. Er is niets wat er in de huidige situatie op wijst dat dit niet mogelijk zou zijn geweest. Tegenover Noorderkade 9 staat nu een appartementencomplex maar op voldoende afstand zodat de oude woningen gewoon hadden kunnen blijven bestaan.
Een ,,noflik plak" zouden ze nu zeggen als het woninkje was blijven staan. Maar nu heeft HA 2 een tweede leven gekregen in Enkhuizen nog steeds aan het water.
bijdrage geplaatst: 5 augustus 2016
afbeeldingen: auteur