Verhaal

Hoe is Nederland ontstaan?

De wordingsgeschiedenis van een laag gelegen land in een notedop

Fallback Image Profiel Vincent Erdin

De vraag was deze dag anders: waar staat het museum waar de wordingsgeschiedenis van Nederland wordt uitgelegd? Zo'n museum is er simpelweg niet; alle musea belichten slechts een fragment. En zo kon het gebeuren dat er een minicollege volgde.

Landschap, Vollenhove

De vraag hoe Nederland is ontstaan, kwam van een gezelschap Duitsers. Wat duidelijk werd gaandeweg het gesprek was dat zij niet konden begrijpen hoe het water naar de zee kwam uit al die kleine slootjes, evenmin konden zij begrijpen hoe Nederland door middel van de droogmakerijen is ontstaan.

Voor Nederlanders gesneden koek en iedereen wordt bekend verondersteld met de wijze van ontstaan. We vinden het allemaal zo vanzelfsprekend dat er nergens in dit land een goed en groot overzicht is te vinden in een museum of permanente tentoonstelling.

De musea die er wel zijn, geven slechts fragmentarisch een beeld:

De Cruquius bij Vijfhuizen voor de drooglegging van de Haarlemmermeer, het Watermuseum in Arnhem, het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk (Zeeland) gaat vooral over de ramp van 1 februari 1953. 

Het ZZM gaf enkele jaren geleden een goed overzicht van Zeven Overstromingen, De Sint Elisabethsvloed, de Kerstvloed van 1717 en 1825 en uiteraard in 2016 ook de ramp van 1916, honderd jaar na dato met de Watersnoodstraat in het Buitenmuseum. 

Maar dat geeft geen samenhangend geheel over het ontstaan, laat staan dat duidelijk wordt waarom het dan toch zo gigantisch mis heeft kunnen gaan en hoe dat met het uitvoeren van de Zuiderzee- en Deltawerken en vervolgens Ruimte voor de Rivier voorkomen moest worden.

De vraag lijkt een mooi thema te zijn om in een serie aan de orde te stellen en daar in de komende maanden eens bij stil te staan: Hoe ontstond Nederland en hoe halen de hoogheemraadschappen/ waterschappen het overtollige water weg?

In eerdere bijdragen: ,,Waterbeheer" kwam er al iets voorbij, maar nu gaan we echt aan de slag. Terug naar de vroege middeleeuwen. Een zompig land en een andere kustlijn. 

De afbeelding is er een zoals er zovele zijn: vanaf een dijk een boerderij en een oer-Hollandse lucht waar even later erg veel regen uit zou vallen. In dit geval is het een situatie in het Land van Vollenhove. 

Prof. dr. G.P. v.d. Ven publiceerde in 1993 het zeer lezenswaardige boek: ,,Leefbaar Laagland". Het geldt nog steeds als invloedrijk binnen het vakgebied. Voor de belangstellenden die daar kennis van willen nemen: u bent op de hoogte van de hoed en de rand.

 

bijdrage geplaatst: 30 december 2017

Afbeelding: auteur