Verhaal

Het zeil is de voorloper van de Fokker Friendship

Een verhaal uit de serie 'Ambachten'

Geert-Jan Geert-Jan Davelaar icon location

“Als ik een beetje doorwerk kan ik 10 m2 in de week maken, dus voor een schip heb ik een maand werk. Het stikken van de naden gaat snel, maar de hoeken maken duurt een stuk langer”. Daarom betekent ‘onder zeil gaan’ niet alleen ‘gaan slapen’, maar ook ‘vertrekken’: aan de slag gaan dus!

De unieke blazer TX11

De TX11 is een van de twee blazers ter wereld die nog in de vaart zijn. De oorspronkelijke TX11 is in 1892 gebouwd door Ulbe Zwolsman op scheepswerf De Hoop in Workum. De huidige versie is een replica uit 1980 en is afkomstig van werf ‘t Kromhout in Amsterdam.

Als er vroeger een zeil besteld werd voor bijvoorbeeld een Urker botter dan ging ik naar de bibliotheek en keek ik in de snijboeken van Zeilmaker Sneijder uit Urk. Op basis van deze berekeningen maakte ik het zeil helemaal na. Ik heb nu zo veel ervaring dat ik dat niet meer doe, ik heb toch mijn eigen handtekening ontwikkeld. Maar ik ben wel een Pietje precies: het moet gewoon goed.

Er is een verhaal over een zeilmaker aan de Zuiderzee. Hij was een strenggelovige man die zijn personeel ook in de geest van de Here wilde houden. Hij besloot daarom om psalmen te zingen in de werkplaats. Van die gedragen Gereformeerde psalmen met lange noten. Maar zijn personeel ging automatisch werken in het ritme van de muziek. Dat ging de zeilmaker toch wat te langzaam en hij wisselde de muziek daarom snel om voor marsmuziek!

Zeilen werken met de techniek van bolling, drukverschil,overdruk en onderdruk. Door de wind die langs het doek waait komt er drukverschil waardoor het schip vooruit gaat. Rond 1910 bedacht Anthony Fokker dat je als je het zeil horizontaal houdt je omhoog gaat. Hij bouwde zijn eerste vliegtuig op basis van de theorie van het zeilen. Eigenlijk is het zeil dus de voorloper van de Fokker Friendship!

Een verhaal van Willem Bosma, leermeester Zeilmakerij in het Zuiderzeemuseum.