Corry Blok-Plas
Dinsdag 10 oktober 2023 ligt de Lutgerdina afgemeerd bij de kalkovens op het Zuiderzeemuseum. Voor Mark Müller is dit een mooie gelegenheid om even op zijn vorige werkplek rond te kijken en oude bekenden te ontmoeten.
Mark is de laatste jaren de vaste schipper van de Texel 11, een houten zeilschip, type blazer. Met dit schip maakt hij zeiltochtjes van zo’n 1,5 uur op het IJsselmeer met bezoekers van het ZZM. (lees ook: Schippers van het ZZM en hun band met het water (9) Maar tot 2020 voer hij dertig jaar op de Lutgerdina, waarvan twee jaar als matroos en de overige jaren als schipper. Hij wordt dan ook enthousiast ontvangen door de crew en passagiers, die Mark nog kennen uit die tijd.
Mark met schipper Ini in het brede gangboord van de Lutgerdina
Stichting SailWise
De Lutgerdina is het vlaggenschip van de Stichting SailWise. Het is een tweemastklipper uit 1897 met een lengte van 33 meter lang en 6 meter breed. Naast de schipper en twee matrozen kunnen er 20 passagiers mee, waaronder 7 rolstoelgebruikers en 7 begeleiders. SailWise organiseert watersportvakanties voor mensen met een beperking, lichamelijk en/of verstandelijk en voor zowel groepen als individuen.
Van alle gemakken voorzien
Dat deze vakanties populair zijn blijkt wel uit het feit dat zo’n 75 % van de gasten terugkeert op de Lutgerdina en vaak tweemaal per jaar een zeiltocht boeken. Het schip is op alle fronten aangepast. Er zijn brede gangboorden, zodat mensen vanuit hun rolstoel de zeilen kunnen hijsen. Er is een hydraulische stuurinrichting voor zeilers met een beperkte arm- of handfunctie. Verder zijn er verstelbare bedden, aangepaste toiletten en douches, een tillift en een lift voor de rolstoelgebruikers. Natuurlijk is er ook een “tilzak” aan een touw om de zwemmers mee aan boord te hijsen, want gezwommen wordt er. Vooral gasten met verlammingen vinden het heerlijk om zich in het water te bewegen. Bij tochten over de Waddenzee laten ze het schip vaak droogvallen en de liefhebbers kunnen dan in de achtergebleven poeltjes rondspartelen, vaak in lekker door de zon verwarmd water.
De lift van de Lutgerdina 
De lamme helpt de blinde en andersom!
Alle gasten worden maximaal ingezet voor het werk aan boord zowel boven- als benedendeks en ongeacht hun beperking. Dat vinden ze heerlijk, daar komen ze voor: ieder klusje vormt een uitdaging en grenzen worden verlegd. En “de lamme helpt de blinde”. De lezer zal nu misschien denken: “oh oh, kan je dat wel zeggen” maar dat kan wel hoor. De gasten aan boord hebben veel humor en zelfspot. Daarnaast is het echt waar. Mark vertelt dat een kok met een spierziekte, die nog slechts twee vingers kon bewegen, een hele week kookinstructies heeft gegeven aan mensen, die eigenlijk nooit zelf kookten maar toen de heerlijkste maaltijden op tafel toverden. Visueel gehandicapten kunnen meestal al na één rondje over het schip feilloos hun weg vinden en ’s nachts zijn ze hierin zelfs veel beter dan mensen met zicht. “Heel bijzonder”, zegt Mark, “wij stuntelen in het pikdonker over het dek, en zij lopen er dan zonder zich te stoten overheen.” En donker kan het zijn, als er ’s nachts op zee geankerd wordt en de maan zich niet laat zien!
Naast de Lutgerdina met thuishaven Enkhuizen, bezit SailWise nog een catamaran, die vanuit Friesland vaart en klein spul, zoals (aangepaste) zeilbootjes, surfplanken, roeiboten en waterski's in Loosdrecht. Het hoofdkantoor is op de Bierkade in Enkhuizen gevestigd, waar tevens het onderhoud plaatsvindt. In de wintermaanden hield Mark zich hiermee bezig, bijgestaan door een aantal enthousiaste stagiaires van de praktijkschool Westfriesland.
Een leven na de Lutgerdina
Mark Muller kijkt met veel plezier terug op zijn jaren met de Lutgerdina. Hij voer hiermee op het IJsselmeer, de Zeeuwse wateren, de Wadden en veel op de Oostzee. Het gaf veel voldoening om te ervaren hoe mensen met een beperking hun grenzen verleggen tijdens de (zee)reizen en zo meer zelfvertrouwen krijgen. Maar om wat vaker bij zijn gezin te zijn en nog eens een andere werkomgeving te beleven, besluit Mark net voor de coronatijd, om zijn leven op de Lutgerdina in te ruilen voor iets anders. Dat wordt het Zuiderzeemuseum, waar op een mooie oktoberdag in 2023 de Lutgerdina afmeert en heden en verleden voor Mark even samenkomen.
foto's door auteur.