Drinkwaterverbruik

Voor inwoners van Nederland was het tot zeer voor kort nauwelijks een serieus thema: (drink)watertekort. Maar toch lijkt er in toenemende mate een alarmbel te gaan rinkelen om dit probleem wel nu, en ook breed, onder de aandacht te brengen.

Op de expositie Waterwijs (open tot en met eind augustus) in het binnenmuseum van het Zuiderzeemuseum wordt haarfijn uit de doeken gedaan hoe het kon gebeuren dat het waterverbruik per hoofd van de bevolking enorm is toegenomen tussen 1870 en nu 2024. Niet alles kon worden toegewezen aan de opkomst van de industrie. Ook huishoudens zijn door de nieuwe huishoudelijke apparaten steeds meer water gaan gebruiken.

Even kort terug naar de oude tijd. Wie op het platteland woonde en werkte, in ieder geval buiten het stedelijk gebied, had de keuze uit vier soorten water:

1: Hemelwater, dat kon worden opgevangen in een ton, waterbak of waterkelder

2: Slootwater, als dat schoon was dan kon dat voor huishoudelijke doeleinden worden gebruikt.

3: Opgevangen water zelf gaan filteren

4: Water aanvoer via waterschepen. Met name in het stedelijk gebied was het water in de gracht nauwelijks meer te gebruiken als drinkwater. De overlast is bekend. 

De expositie 'Waterwijs' geeft deze historische ontwikkeling weer. Dat er in Nederland een waterleidingnetwerk werd aangelegd had een oorzaak: een epidemie die buitengewoon veel slachtoffers tot gevolg had.

Uitgerekend Amsterdam bleef gespaard voor de rampzalige gevolgen, omdat er al een waterleidingnetwerk beschikbaar was. Tot ver in de 20ste eeuw waren er nog veel huizen en boerderijen die het met hun eigen watervoorziening moesten doen. 

Tijdens een wandel- of fietstocht komt u vast wel ergens een woning of boerderij tegen met een waterput. Als de put nog in gebruik is dan is dat hooguit om de tuin mee te besproeien.

Toch, en dat is het aardige van deze expositie, wordt er ook gewezen op het filteren van water door gebruik te maken van de nieuwste technieken. In de Achterhoek staan inmiddels enkele woningen die '0' op de meter hebben, dat is niet alleen voor elektra en gas maar ook voor water. 

Ofschoon 'Waterwijs' laat zien hoe het (drink)waterverbruik behoorlijk is toegenomen wordt er niet expliciet ingegaan op de mogelijkheden om water te besparen in een huishouden.

De meest bekende zijn: korter douchen, waarbij de vraag direct mag worden gesteld is dagelijks douchen wel noodzakelijk. Toegegeven de veehouder en dierenarts die net uit een stal komt zal toch fris en fruitig aan tafel willen aanschuiven.

Maar wat te denken van het opvangen van kraanwater als u warm heet water nodig heeft. Dat is al snel 2 tot 3 liter wat ongebruikt en ongemerkt weg zou lopen en dat een of meerdere keren per dag. Gebruik het als spoelwater bij een toilet. En dat doorspoelen: is dat echt noodzakelijk voor iedereen bij iedere gang naar het toilet. 

Bij handmatig afwassen: vul de wasteil niet tot de rand maar met een liter of anderhalve liter minder en was niet iedere dag af maar om de andere dag. Tenzij de ruimte in de keuken ontbreekt en het keukengerei op is. 

Het zijn kleine tips.

PWN is als provinciaal waterbedrijf in Noord-Holland nauw betrokken bij deze tentoonstelling, het zou interessant zijn om het persoonlijk verbruik door te laten meten: waar kunnen (kleine) besparingen worden bereikt? Maar zoals zo vaak: vele kleintjes maken samen een grote.

Wat ons verbruik per jaar is: 36 m3 water voor 2 personen. We vervuilen niet, drinken er geen thee minder om de borden en kopjes zijn nog steeds schoon.

Minstens zo interessant is om te weten dat er onder het binnenmuseum een waterkelder ligt. Die is in 1755 gebouwd in de tijd van de VOC; inhoud 365.000 liter. Mogelijk werd het water opgevangen om op de VOC schepen als drinkwater gebruikt te worden. Nu wordt het gebruikt om de gazons mee te besproeien.

bijdrage geplaatst: 11 maart 2024

afbeeldingen: auteur.