In 1979 verdween een "Lelijke Eend" onder water

Voor de start, vol bravoure!

De winter van 1978/79 was een vervelende winter. Het ging op en af, vriezen, dooien, vriezen, en veel sneeuw. Ik zat al een paar maanden in de vorstverlet en verveelde mij. Het werd tijd voor een beetje spanning en avontuur.

Eind januari 1979 lag er toch aardig wat ijs op het IJsselmeer, zo te zien althans. Met twee vrienden, Joop Rood en Rein Kok, leek een tochtje met mijn 8 jaar oude Lelijke Eend (Citroën) naar de overkant wel een mooie uitdaging. Ik was 28 jaar, en misschien was het een dol driest plan, maar volgens ons toch het proberen waard.

Zo gezegd zo gedaan. Op zondag 21 januari werd het plan uitgevoerd. We gingen natuurlijk niet onvoorbereid. We namen een "27mc bakkie" mee voor de communicatie, droge kleren voor het geval dat… en een kompas voor de koers. Dat laatste was wel hard nodig want het was een beetje mistig, en door de sneeuw een witte wereld op het IJsselmeer. Het kompas werkte overigens maar matig in de auto.

Vanaf de Dijk in Enkhuizen, zie foto boven het verhaal, reden wij het IJsselmeer op met Stavoren als doel. Eerst richting vuurtoren de Ven, waar een enorm vogelwak was, en van daaraf richting het Oosten. Naast de vele vogelwakken begon zo halverwege de tocht het ijs akelig te golven. En hoorden wij het daar ook niet kraken…. We besloten de auto één voor één te verlaten en een veilig heenkomen te zoeken. Wel zette ik de Eend in zijn achteruit en met de choke aan, hobbelde die netjes achter ons aan. Wij verlegden de koers een beetje en vervolgden onze tocht. Omdat we via het 27mc bakkie contact hadden met mensen uit Lemmer, besloten wij daar maar op af te koersen. We herkenden de toren van Oudemirdum…  Dat gaf ons moed, en met een gangetje van 30km per uur reden wij op Friesland aan.

Bij de kust reden wij de wal op maar strandden toen voor het gesloten hek van een boerderij. Dan maar terug het ijs op en op zoek naar de haven van Lemmer. Het eerste obstakel werd toen gevormd door de vaarroute van Amsterdam naar Friesland. Wij verkenden de schotsen een beetje en besloten het er maar op te wagen. Eén man in de auto, twee ernaast, gas op de plank en met 50km per uur schoot de Eend over de schotsen. Toen weer met z’n drieën verder richting haven. Daar werd het ijs steeds slechter omdat het gemaal blijkbaar nog in werking was. Toen, in het zicht van de haven, zakte de achterkant van de Eend door het ijs en was er geen houden meer aan. Dit was echt "einde reis"! De in plastic verpakte droge kleren konden wij nog net redden, maar we liepen alle drie een nat pak op; twee, waaronder ik, gingen koppie onder. En de eend verdween ook in de diepte…

Bij visser, en KNRM-man, Jan Fleer konden wij ons verkleden, even bijkomen en een vriend in Enkhuizen bellen om ons op te halen. De route over het IJsselmeer hebben wij hem afgeraden. Een andere vriend, die duiker was bij de brandweer in Amsterdam, heeft het plan voor de berging van de Eend bedacht en mee helpen uitvoeren. Wij hebben een vierkant wak in het ijs gehakt en de duiker heeft een grote trekkerbinnenband op de Eend aangebracht. Toen deze band met perslucht gevuld werd, kwam de Eend omhoog en door het gehakte gat hebben wij hem eruit getrokken. Hij was overigens wel "total loss", maar het bakkie, met walkie talkies en kompas, hebben wij gered.

De havendienst van Lemmer en de waterpolitie vonden het een onverantwoorde onderneming, en dat was het natuurlijk ook. Maar toch achteraf ook wel een leuk avontuur en onbewust, of misschien ook wel bewust, wilde ik in de voetsporen van mijn vader treden… Vijftig jaar na dato! Lees het verhaal over mijn vader door op de volgende link te klikken: In 1929 voorgoed verdwenen in de Val van Urk

Opgetekend 4 januari 2021 door Corry Blok-Plas

Foto’s berging 2CV door A. Hendriks van het Friesch Dagblad